U svakodnevnoj praksi često nailazimo na pacijente koji se žale na učestalu pojavu karijesa, iako održavaju idealnu oralnu higijenu minimalno dva puta dnevno, uz upotrebu svih pomoćnih sredstava. Čak i za vreme stomatološkog pregleda se lako uoči da pacijent održava oralnu higijenu pravilno, ali da se karijesi ipak javljaju učestalije kod osoba koji imaju niži stepen održavanja oralne higijene. Međutim, postoje i drugi faktori koji favorizuju nastanak karijesa zuba, zbog čega ove osobe zahtevaju češće posete stomatologu na kontrolne preglede, u cilju prepoznavanja i zaustavljanja karijesa u početnom stadijumu.
Uprkos idealnoj oralnoj higijeni, pojedine osobe imaju veću tendenciju za nastanak karijesa
Ishrana. Pravilna ishrana je od veoma velikog značaja za smanjenje učestalosti pojave karijesa. Osobe koje imaju više obroka u toku dana, naročito ako sadrže veliku količinu ugljenih hidrata, imaju veću tendenciju da im se pojavi karijes na zubima. Nakon svakog obroka, usled razgradnje hranljivih materija do kiselina opada pH u ustima, koja favorizuje razmnožavanje bakterija odgovornih za pojavu karijesa. Zahvaljujući svojim puferskim mehanizmima, pljuvačka za pola sata neutralizuje kiselu pH sredinu u ustima i blokira se dalja aktivnost bakterija. Sa učestalim obrocima održava se kisela pH sredina u ustima, zbog čega se bakterije pojačano razmnožavaju, dovodeći do razgradnje gleđi zuba i pojave karijesa.
Oblik i položaj zuba. Pravilan oblik i pravilan raspored zuba u vilicama omogućava adekvatno čišćenje i samočišćenje zuba nakon obroka, čime se zub štiti od pojave karijesa. U slučaju postojanja bilo kakvog odstupanja u obliku i položaju zuba (naglašeni žlebovi na griznim površinama zuba, teskoba zuba, nagnuti zubi i slično), otežano je njihovo čišćenje i samočišćenje, tako da i nakon pravilno sprovedene oralne higijene, postoji verovatnoća da zaostanu delovi hrane i plaka bogatog bakterijama, čime se na tim mestima vremenom javlja karijes.
Bakterijska flora. Usna duplja svakog čoveka sadrži veliki broj bakterija, koje naseljavaju usnu duplju već nakon rođenja, a broj i vrsta se menjaju u toku različitih razdoblja života. Ove bakterije sa organizmom održavaju ravnotežu, pa one nisu štetne. Međutim, kada se ova ravnoteža naruši, da bi preživele u promenjenim uslovima, neke bakterije ispoljavaju odbrambene sposobnosti, koje uzrokuju štetu na ljudskom organizmu, u ovom slučaju, karijes. Bakterijska flora u broju mikroorganizama i njihovom sadržaju se razlikuje od pacijenta do pacijenta, tako da pojedinci mogu da imaju veću količinu onih sojeva koji favorizuju nastanak karijesa.
Ishrana je vrlo važan faktor koji doprinosi učestalosti javljanja karijesa
Suva usta. Već je opisan puferski mehanizam pljuvačke, koja svojim hemijskim delovanjem sprečava razmnožavanje bakterija i pojavu karijesa. Međutim, pljuvačka takođe mehaničkim putem štiti zube od nastanka karijesa. Ona sudeluje u formiranju zalogaja tako da što manje partikule hrane zaostanu na i između zuba, a takođe omogućava mehaničko samočišćenje zuba. U slučajevima kada je smanjeno lučenje pljuvačke (neki medikamenti, zračenja, bolesti pljuvačnih žlezda), izostaju svi fizički i hemijski efekti pljuvačke u eliminaciji dejstva mikroorganizama koje dovode do pojave karijesa.
Povlačenje desni. Povlačenje desni ili recesija gingive je stanje kada se desni povlače sa zuba prema vrhu korena zuba. Kao posledica dolazi do ogoličenja korena zuba. Koren zuba je prekriven cementom, tkivkom, koje je nekoliko puta „mekše“ u odnosu na gleđ i samim tim podložnije delovanju bakterija koje uzrokuju karijes zuba. Povlačenje desni uzrokuje preteranu osetljivost zuba, kada on boli na hladno, toplo, slatko ili na dodir.
Iako ovi faktori predisponiraju nastanak karijesa kod osoba koje održavaju oralnu higijenu pravilno, to ne znači da se karijes ne može sprečiti. U nekim slučajevima je dovoljno povećati učestalost održavanja oralne higijene, u drugim prepoznati uzrok koji menja situaciju u usnoj duplji i dovodi do pojave karijesa.
Vaš ROYAL DENTAL
